I dok su danas gotovo zaboravljene Omladinske radne akcije su pre pola veka bile jedan od najpopularnijih i najčešćih načina za izgradnju, kako se to danas kaže, kapitalnih objekata u zemlji. Putevi, pruge, fabrike, hidrocentrale, sportski kompleksi, odbrambeni nasipi na rekama gradjeni su na bazi dobrovoljnog rada tadašnjih omladinaca, a učešće na njima bila je stvar prestiža.
Danas uglavom žive u sećanju tadašnjih učesnika, a šira javnost ih pomene oko 1.aprila, kada se obeležava Dan omladinskih radnih akcija SFRJ. Ovaj dan je uzet u sećanje na 1946. godinu kada su počele pripreme za izgradnju pruge Brčko-Banovići, a počeci radnih akcija mogu se vezati za period Narodnooslobodilačke borbe. Omladinske radne brigade, radne čete i brojne grupe u svim krajevima Jugoslavije dale su, samo tokom rata, 35 miliona radnih dana.
Omladinske radne akcije (ORA) bile su organizovane ne lokalnom, regionalnom, republičkom i saveznom nivou.Na osnovu vrlo masovnog učešća mladih na lokalnim radnim akcijama postaje sve veći interes omladine za učešće na akcijama saveznog značaja.
Na teritoriji opštine Doljevac putem omladinskih radnih akcija gradjen je stari auto-put, a takodje pošumljavani su delovi obližnje planine Seličevice.
U doljevačkoj opštini je takodje postojalo ovakvo udruženje “13.oktobar”, simboličnog naziva, u sećanje na dan kada je ovaj kraj oslobodjen u II svetskom ratu. U posleratnom periodu veliki broj ovdašnje mladeži aktivno učestvovao je u obnovi i izgradnji zemlje na celoj teritoriji tadašnje SFR Jugoslavije.
Najpre su bili u sastavu niškog brigadisrkog odreda. 1978. godine na radne akcije idu zajedno sa omladincima iz Žitoradje, dok, počev od 1979. godine, učestvuju samostalno, pod imenom “13.oktobar”. Zabeleženo je njihovo učešće na izgradnji auto-puta “Bratstvo i jedinstvo” kod Ražnja na prevoju “Mečka” 1979. godine, na pošumljavanju Pešterske visoravni, godinu dana pre toga, na izgradnji odbramenih bedema na rekama, na Savi kod Jasenovca i u Lomnici kod Despotovca, kao i na mnogim drugim lokalnim i republičkim akcijama. Radno vreme je uglavnom bilo šest sati, sećaju se neki od njih u razgovoru sa našim novinarima, a nakon toga omladincima je bilo omogućeno da kvalitetno upotpune svoje radno vreme, kroz raznorazne sportske i kulturne aktivnosti i nezaboravna druženja. Svima njima period radnih akcija ostao je u najlepšem sećanju.
Inače, kako kažu, svi koji su to želeli, a takve mladeži je bio mnogo, su tokom jednog meseca u godini išli na radne akcije po celojh SFRJ. Za to vreme, svi koji su imali svoje radne obaveze, dobijali su mesec dana plaćenog odsustva.
Malo je poznato da Savezi brigadira postoje i dalje u većini mesta u Srbiji, kao podsetnik na jedno vreme, ali i u cilju ukazivanja današnjim generacijama na značaj koji su radne akcije imale za obnovu posrnule zemlje i duha naroda posle rata. Ovakav Savez postoji i danas na teritoriji opštine Doljevac.
J.Kozomara
