Obronci Seličevice, kod grada Koprijana, obiluju davnom istorijom, koju na žalost nismo dovoljno proučili. Jedan lokalitet, od velikog istorijskog značaja, ka kome ne postoji ni putokaz ili znak, obrastao u travu i šiblje i gotovo pao u zaborav, je crkvište Sv.Simeona Stoplnika.
Ova ranovizantijska grobnica nalazi se u Klisuri. Vreme nastanka tog crkvišta je u vremenskom razdoblju od V do kraja VI veka. Odlikuje je stil ranovizantijske sakralne arhitekture, autor je nepoznat, ali je bio izuzetnog građevinskog znanja i zanatskog iskustva.
- Arhitektonski elementi ranovizantijske grobnice, zasvedene poluobličastim svodom i graditeljski detalji koji u skladu sa onovremenskim liturgijskim promenama mogu poslužiti kao osnov za bliže datovanje ovog crkvišta i grobnice koja se tu nalazi, daje nam za pravo da pretpostavimo da pripada nekropoli vizantinjskog i kasnije srpskog grada Koprijana- rekao je Đorđe Stošić iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Niš.
Posebna obeležja ovog dobra su niša na podužnim zidovima i mali zidani bankovi za polaganje pokojnika koji ukazuju da je ovo jedina znana ranovizantijska grobnica izrađena, pretpostavlja se, za preminulu decu.
- Dokumentarna vrednost ovog dobra je to, što je ovo značajan predstavnik tipa zasvedenih ranovizantijskih grobnica i pokazatelj njihove rasprotranjenosti u ovom delu Balkana. Arhitektonski detalji omogućavaju da se ovaj tip grobnice sagleda i tačno vremenski opredeli- istakao je istoričar Stošić.
Kao deo moguće nekropole oko grada Koprijana doprinosi urbanističkom sagledavanju ovog prostora. Kao jedina znana zasvedena ranovinatijska grobnica za preminulu decu od posebnog je značaja za celovito sagledavanje života kod grada Koprijana.
Inače, sama grobnica je usečena je u padinu brda koje se spušta ka desnoj obali Morave, iznad puta koji vodi od Klisure ka Čečini.
Grobnica je orjentisana u pravcu istok-zapad, sa ulazom na zapadnoj strani.
Pravougaone je osnove (3,30 x 2,50 m), visine 1,90 m, a zasvedena poluobličastim svodom,koji je sačuvan u istočnom delu. Grobnica je u celosti izidana od crveno pečenih opeka vezivane sitnozrnastim malterom. Omalterisana je tankim slojem hidrostatnog maltera (kreč, pesak i sitno tucana opeka) jako crvene boje, na kome nisu konstatovani tragovi oslikavanja. Pod grobnice prekriven je cementnim namazom.
U istočnoj polovini grobnice, jedan naspram drugog, uz podužne zidove nalazi se po jedan manji banak, kraćom stranom prislonjeni uz istočni zid. Lepo izidani opekom i omalterisani, služili su kao ležaji na koje su polagani sanduci, ne veći od dečijih.U masi podužnih zidova, iznad nivelete poda, simetrično su raspoređene po dve četvrtaste niše nejednake, u koje su stavljana kandila, sudovi, ili neki drugi potrebni predmeti.
- Zapadni zid, gde se nekad nalazio ulaz u grobnicu je porušen, tako da pretpostavljamo da je porušen kada je ova grobnica pretvorena u crkvište Sv.Simeona Stolpnika- kaže Đorđe Stošić, istoričar.
Posle rušenja njenog zapadnog zida ispred stepenica je sagrađen manji plato, koji danas ima ulogu priprate. Dograđeni zapadni deo crkvišta zidan je grubo od pritesanog kamena sa lučno oblikovanim ulaznim otvorom, ispred koga je zaravnjeni plato.
- Bočni zidovi crkvišta nadovezuju se na kosinu terena koja skriva grobnicu, i podupire novosagrađeni dvoslivni krov visoko iznad njenog svoda. Kada je grobnica pretvorena u crkvište, teško je reći- zaključuje Stošić.
Ovo crkvište pored Klisure ima izuzetan značaj za istoriju ovog kraja.
U današnje vreme, meštani Klisure i Čečine, preuredili su ulaz crkve. Postavljena su vrata od aluminujuma kako bi je sačuvali od loših vremenskih prilika, odrađena je i nadstrešnica.
Unutrašnjost crkvišta nije oslikana već se u njoj nalazi nekoliko pokretnih ikona. Kada se u selu Klisuri i Čečini obeležava dan Sv. Simeona Stolpnika, u ovom crkvištu se obavlja i crkvena liturgija uz prisustvo velikog broja ljudi.
M.Jovanović
Emisiju podržalo Ministarstvo kulture i informisanja RS
